Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Ο Υπάλληλος Είναι Πολίτης – Όχι Αναλώσιμο Εξάρτημα



«Ο υπάλληλος οφείλει να τίθεται στην υπηρεσία του πολίτη κι όχι του εαυτού του».

Η φράση αυτή, που επαναλαμβάνεται συχνά με στόμφο, χρησιμοποιείται ως επίφαση αυταπάρνησης, αλλά λειτουργεί συχνά ως μοχλός ενοχής, σιωπής και παραίτησης.

Μια φράση που φαίνεται ακίνδυνη, μα στην πράξη χρησιμοποιείται για να αφαιρέσει από τον υπάλληλο την ιδιότητά του ως άνθρωπο και πολίτη.

👤 Ο υπάλληλος δεν παύει να είναι πολίτης

Ο δημόσιος υπάλληλος είναι πολίτης με πλήρη και αδιαπραγμάτευτα δικαιώματα, ο οποίος έχει επιφορτιστεί με την ευθύνη να εξυπηρετεί το κοινό καλό μέσα από θεσμικό ρόλο.

Η επιλογή του να ενταχθεί στη δημόσια διοίκηση δεν τον καθιστά «λιγότερο άνθρωπο», ούτε του αφαιρεί το δικαίωμα στην ασφάλεια, στην αξιοπρέπεια και στην ψυχική υγεία.

Έχει διοριστεί για να επιτελεί συγκεκριμένα καθήκοντα και να παρέχει καθορισμένες υπηρεσίες στο πλαίσιο του νόμου και του συμφέροντος της κοινωνίας — όχι για να υπακούει στις προσωπικές παρεκκλίσεις, τους παραλογισμούς ή τις εμπάθειες του καθενός.

Το κράτος δεν μπορεί να απαιτεί προσφορά χωρίς φροντίδα, αφοσίωση χωρίς σεβασμό, και θυσία χωρίς αναγνώριση. Δεν μπορεί να αξιώνει διαρκή υπαλληλική συνέπεια, όταν αδιαφορεί για τη διοικητική του ευθύνη απέναντι στον άνθρωπο που κρατά όρθια την υπηρεσία.


⚖️ Ο ρόλος του υπαλλήλου δεν είναι υπακοή – είναι συνεισφορά

Η δημόσια διοίκηση δεν είναι στρατώνας. Δεν είναι ούτε εργαλείο υποταγής, ούτε προθάλαμος εξουθένωσης.

Ο υπάλληλος δεν είναι "παραφωνία" στο σύστημα – είναι ο ίδιος ο φορέας της δημοκρατικής λειτουργίας.

Η προστασία της αξιοπρέπειάς του είναι δείκτης πολιτισμού και δικαιοσύνης.

Η συστηματική τοξικότητα, η άρνηση να ληφθούν υπόψη καταστάσεις ψυχικής φθοράς, η κακοποιητική γραφειοκρατία και η επιλεκτική “ηθική επίκληση καθήκοντος” δεν είναι τιμή του κράτους. Είναι αδίκημά του.

✍️ Τι οφείλει τελικά το κράτος;

Το κράτος δεν πρέπει να θυμάται τον υπάλληλο μόνο όταν ζητάει “επάρκεια”.

Οφείλει να τον φροντίζει, να τον σέβεται, να τον προστατεύει όταν βάλλεται από μέσα ή από έξω, να τον ενισχύει όταν καταρρέει το περιβάλλον.

Γιατί ο υπάλληλος είναι άνθρωπος. Είναι πολίτης.

Και το να εργάζεται για το Δημόσιο δεν τον εξαιρεί από το Σύνταγμα — τον εντάσσει στο κέντρο του.

🧭 Τελική σκέψη:

Δεν μπορείς να ζητάς από τον υπάλληλο να είναι εκεί για όλους, αν δεν είσαι εκεί γι’ αυτόν.

Το Δημόσιο δεν χτίζεται με παραίτηση ψυχών. Χτίζεται με παρουσία που έχει νόημα, με πίστη που δεν προδίδεται, και με θεσμούς που προστατεύουν, όχι που αδειάζουν τον άνθρωπο.

Είπαν...

«Η Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού έχει ως βασικό της στόχο όχι μόνο την απόδοση, αλλά και τη διαρκή φροντίδα, ανάπτυξη και ψυχολογική υποστήριξη των εργαζομένων. Η εργασιακή ευημερία δεν είναι προαιρετική· αποτελεί προϋπόθεση διατηρήσιμης παραγωγικότητας.»
— Armstrong, M. (2020). Armstrong’s Handbook of Human Resource Management Practice. Kogan Page.

 «Οι υπάλληλοι δεν είναι απλώς "μέσα παραγωγής". Είναι άνθρωποι με δικαιώματα, ανάγκες και προσδοκίες. Μια διοίκηση που παραβλέπει τον ψυχολογικό παράγοντα χάνει πρώτα την αξιοπιστία της και ύστερα τα στελέχη της.»
— Dessler, G. (2019). Human Resource Management. Pearson Education.


 «Η συνεχής έκθεση σε τοξικό περιβάλλον αποτελεί αντικείμενο διοικητικής ευθύνης. Το κλίμα εργασίας είναι στρατηγικός δείκτης της οργανωσιακής υγείας.»
— Robbins, S. & Judge, T. (2017). Organizational Behavior. Pearson.


«Η δημόσια διοίκηση δεν αρκεί να είναι νομιμοποιημένη. Πρέπει να είναι ανθρώπινη. Ο υπάλληλος του Δημοσίου έχει ανάγκη ασφάλειας, καθοδήγησης και ψυχοκοινωνικής προστασίας. Η ηγεσία που το αγνοεί, χάνει τον πυρήνα του δημόσιου σκοπού.»
— Berman, E., Bowman, J., West, J., & Van Wart, M. (2020). Human Resource Management in Public Service: Paradoxes, Processes, and Problems. SAGE.