Σε έναν κόσμο που συχνά επιβραβεύει τη φωνή και όχι τη φρόνηση, η αδικία και η συκοφαντία δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Υπάρχουν άνθρωποι που δέχονται επίθεση, παρερμηνεία, ακόμη και σκόπιμη διαστρέβλωση της αλήθειας τους. Είναι φυσικό να θέλει κανείς να απαντήσει. Όμως, όταν η απάντηση έρχεται με τον ίδιο τρόπο που έγινε η επίθεση — με θυμό, ειρωνεία ή εκδικητικότητα — το αποτέλεσμα δεν είναι αποκατάσταση. Είναι υποβάθμιση.
Γιατί όταν μπαίνεις στο παιχνίδι του άλλου,
παίζεις με τους δικούς του όρους. Και συνήθως, έχει εκπαιδευτεί να κερδίζει σ’
αυτό το πεδίο.
Η δύναμη δεν φωνάζει. Δεν χρειάζεται να
κραυγάσει για να ακουστεί. Φαίνεται στη στάση, στη συνέπεια, στην ικανότητα να
σταθεί κανείς όρθιος χωρίς να παρασυρθεί. Όποιος έχει αδικηθεί, δεν δικαιώνεται
με ανταπόδοση. Δικαιώνεται με ύψος.
Η απάντηση στην αδικία δεν χρειάζεται να
μιμηθεί το ύφος της. Η υπεράσπιση δεν απαιτεί αντιπαράθεση. Αρκεί η παρουσία, η
καθαρότητα και η εσωτερική σταθερότητα. Σε τελική ανάλυση, ο χρόνος αποκαθιστά
όσα η σύγκρουση μπορεί να θολώσει.
Η αξιοπρέπεια είναι στάση. Και είναι αυτή
που, στο τέλος, μένει ως μνήμη. Όχι όσα ειπώθηκαν από τους άλλους, αλλά πώς
αντέδρασες εσύ.
Βιβλιογραφία
Αριστοτέλης. (2004). Ηθικά Νικομάχεια (Μ.
Παπαδήμας, Μετ.). Αθήνα: Εκδόσεις Ζήτρος.
Καστοριάδης, Κ. (1999). Η φαντασιακή
θέσμιση της κοινωνίας. Αθήνα: Κριτική.
Γεωργούλης, Σ. (2015). Εισαγωγή στη
Φιλοσοφία του Λόγου και της Ηθικής. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Martin, J. N., & Nakayama, T. K.
(2017). Intercultural communication in contexts (7th ed.). New York, NY:
McGraw-Hill Education.
Holiday, R. (2016). Ego is the enemy. New
York, NY: Portfolio/Penguin.
Tannen, D. (1998). The argument culture:
Stopping America's war of words. New York, NY: Ballantine Books.
Aristotle. (2007). On rhetoric: A theory of
civic discourse (G. A. Kennedy, Trans.). New York, NY: Oxford University Press.