Η ηγεσία είναι μια έννοια που συχνά παρερμηνεύεται ή περιορίζεται είτε στη διοικητική ικανότητα είτε στη λαϊκή απήχηση.
Ωστόσο, ο αληθινός ηγέτης είναι εκείνος που συνδυάζει και τα δύο: διαχειριστική
σοφία και την αγάπη του λαού.
Ο Περικλής υπήρξε ένα τέτοιο παράδειγμα. Ήταν εξαιρετικός ρήτορας, πολιτικά
διορατικός και ταυτόχρονα εξαιρετικός διαχειριστής της πόλης-κράτους των
Αθηνών.
Επί των ημερών του άνθησαν τα γράμματα, οι τέχνες και η δημοκρατία. Οι
αποφάσεις του δεν ελήφθησαν με στόχο την προσωπική του προβολή, αλλά για το
κοινό όφελος της πόλης.
Ο λαός τον αγαπούσε και τον εμπιστευόταν, γιατί ένιωθε ότι διοικούσε για
εκείνους, όχι πάνω από εκείνους.
(Πηγή: Θουκυδίδης, "Ιστορίαι", Βιβλίο Β', Επιτάφιος Λόγος Περικλέους)
Αντίθετα, ο Νικίας, ένας συνετός και ευσεβής Αθηναίος στρατηγός, αναγνωριζόταν
για τη σωφροσύνη και την ορθολογική του σκέψη,
αλλά του έλειπε το όραμα και η ικανότητα να εμπνεύσει. Οι αποφάσεις του, συχνά
καθυστερημένες, οδήγησαν σε μεγάλες ήττες όπως η Σικελική Εκστρατεία.
Ήταν καλός διαχειριστής, αλλά όχι ηγέτης.
(Πηγή: Πλούταρχος, "Βίοι Παράλληλοι", Βίος Νικία)
Από την άλλη πλευρά, ο Αλκιβιάδης ενσάρκωνε το αντίστροφο: μια προσωπικότητα
γεμάτη χάρισμα, πειθώ και στρατηγική ευφυΐα,
που όμως έθετε τις προσωπικές του φιλοδοξίες πάνω από την πατρίδα. Αν και
λαοφιλής, η αστάθειά του και η έλλειψη σταθερών αρχών τον κατέστησαν
επικίνδυνο.
Δεν είχε σταθερότητα ή αφοσίωση στο κοινό καλό — κι αυτό, όσο εντυπωσιακός κι
αν ήταν, τον εμπόδισε να γίνει αληθινός ηγέτης.
(Πηγή: Πλούταρχος, "Βίοι Παράλληλοι", Βίος Αλκιβιάδου)
Η αληθινή ηγεσία δεν είναι λοιπόν ούτε η τεχνοκρατία ούτε ο λαϊκισμός. Είναι η
ισορροπία ανάμεσα στην πράξη και το πάθος, στη στρατηγική και τη συναισθηματική
σύνδεση.
Ο ηγέτης δεν επιβάλλεται — χαράσσει πορεία. Δεν υπερισχύει — μεταμορφώνει.
Η πολιτική χωρίς ηγεσία είναι διαχείριση. Η ηγεσία χωρίς πολιτική είναι
επίδειξη. Η συνύπαρξή τους είναι η σφραγίδα που αφήνει το αποτύπωμα του χρόνου.